ที่อุดหูเป็นอุปกรณ์เล็ก ๆ ที่ช่วยลดเสียงดังรบกวน เช่น เสียงกรน เสียงรถ หรือเสียงเครื่องจักร เสียงดังมากเกินไปอาจทำให้ปวดหัวหรือหูเสียได้ง่าย การใส่ที่อุดหูที่เหมาะสมช่วยให้หูปลอดภัยและนอนหลับสบายขึ้น ที่อุดหูไม่ได้ต่างกันแค่รูปทรง แต่ยังแตกต่างกันที่วัสดุที่ใช้ผลิตด้วย วัสดุแต่ละชนิดมีคุณสมบัติที่ไม่เหมือนกัน ทำให้เหมาะกับการใช้งานที่แตกต่างกัน
วัสดุที่ใช้ผลิตที่อุดหู
ที่อุดหูมีวัสดุหลัก ๆ อยู่ 4 ประเภทที่ใช้กันมาก ได้แก่
- โฟม เป็นวัสดุยอดนิยมที่สุด เพราะราคาถูก น้ำหนักเบา และหาซื้อได้ง่าย โฟมส่วนใหญ่จะทำจาก โฟมโพลียูรีเทน (PU Foam) หรือโฟมพอลิเมอร์ชนิดนุ่มพิเศษ เนื้อจะนิ่มและเด้งได้ดี เมื่อบีบให้เล็กแล้วใส่เข้าไปในรูหู โฟมจะค่อย ๆ ขยายตัวให้พอดีกับรูหู
- ซิลิโคนชนิดปั้นได้ จะหน้าตาคล้ายก้อนดินน้ำมันนิ่ม ๆ หรือแผ่นยางเหนียว เวลาจะใช้ต้องนำมากดหรือปั้นให้แนบกับรูหูด้านนอก ไม่ต้องสอดลึกเข้าไปในหู วัสดุนี้มีความเหนียวนิดหน่อย ทำให้แนบผิวหูได้ดีและไม่หลุดง่าย
- ซิลิโคนชนิดขึ้นรูปสำเร็จ จะมีรูปทรงสำเร็จจากโรงงาน เช่น รูปกรวยหรือทรงเหมือนจุกหูฟัง หัวอาจมีขอบหลายชั้นเรียงกัน ทำให้ใส่เข้าไปแล้วกันเสียงได้ดี บางรุ่นจะมีขนาดให้เลือก เช่น S, M, L เพื่อให้พอดีกับรูหู
- ขี้ผึ้งหรือวัสดุธรรมชาติ เป็นแบบดั้งเดิมที่คนยุโรปใช้มานานหลายสิบปี จะมีลักษณะเป็นก้อนนิ่ม ๆ คล้ายดินน้ำมัน แต่ทำจากขี้ผึ้งแท้หรือผสมฝ้าย บางรุ่นใช้วัสดุธรรมชาติ 100% เพื่อให้คนที่มีผิวแพ้ง่ายใช้ได้ ใส่แล้วจะปั้นให้ปิดรูหูด้านนอกเหมือนซิลิโคนปั้นได้
1. โฟม (Foam Earplugs)
ที่อุดหูโฟมเป็นชนิดที่พบเห็นได้มากที่สุด โฟมที่ใช้ส่วนใหญ่ทำจาก โฟมโพลียูรีเทน (Polyurethane Foam) หรือ โฟมพอลิเมอร์ โฟมมีเนื้อเบา นิ่ม และยืดหยุ่นได้ดี เวลาใช้ต้องบีบให้เล็กก่อนแล้วใส่เข้าไปในรูหู โฟมจะค่อย ๆ ขยายตัวตามรูหู ทำให้ปิดทางเสียงรบกวนได้ดี
คุณสมบัติเด่น
- เนื้อเบา ใส่แล้วไม่หนักหู
- ขยายตัวได้ดี ปิดรูหูแน่นพอดี
- ใช้งานง่าย เหมาะกับผู้เริ่มใช้
ข้อดี
- ราคาถูก หาซื้อง่าย
- ป้องกันเสียงได้ดี เหมาะกับเสียงดังมาก
- ใช้แล้วทิ้ง ไม่ต้องดูแลมาก
ข้อเสีย
- ใช้ซ้ำไม่ได้ อาจสะสมเชื้อโรคถ้าใช้ซ้ำ
- ถ้าใส่นานเกินไปอาจอับชื้นในหู
- บางคนอาจรู้สึกเจ็บหูถ้าเลือกขนาดไม่เหมาะสม
2. ซิลิโคนชนิดปั้นได้ (Moldable Silicone)
ซิลิโคนชนิดปั้นได้มีลักษณะเหมือนก้อนยางนิ่ม ๆ เวลาใช้ต้องนำมากดหรือปั้นให้พอดีกับรูหู วัสดุนี้ไม่ต้องสอดลึกเข้าไปในหู แต่จะปั้นให้ครอบรูหูด้านนอกแทน เหมาะกับคนที่ไม่ชอบใส่ที่อุดหูแบบสอดลึก
คุณสมบัติเด่น
- ปั้นได้ตามรูปหูของแต่ละคน
- แนบสนิท ไม่เจ็บรูหู
- กันน้ำได้ดี บางคนใช้ว่ายน้ำด้วย
ข้อดี
- ใส่สบาย ไม่แน่นรูหูเกินไป
- เหมาะกับเด็กหรือคนหูเล็ก
- ใช้ได้หลายครั้งถ้ารักษาความสะอาด
ข้อเสีย
- กันเสียงได้ปานกลาง อาจไม่เหมาะกับเสียงดังมาก
- วัสดุเหนียว อาจมีฝุ่นเกาะง่าย
- ถ้าใช้ซ้ำหลายครั้ง อาจหมดความเหนียวและร่วงง่าย
3. ซิลิโคนชนิดขึ้นรูปสำเร็จ (Pre-Molded Silicone)
ซิลิโคนแบบขึ้นรูปสำเร็จมีรูปทรงตายตัว เช่น รูปทรงกรวยหรือทรงจุกหูฟัง ขนาดมักแบ่งตามรูหู เช่น S, M, L ไม่ต้องปั้นเหมือนแบบก้อน ใช้งานง่าย เพียงแค่จับสอดเข้าไปในรูหู วัสดุซิลิโคนมีความยืดหยุ่น แต่ไม่ขยายตัวเหมือนโฟม
คุณสมบัติเด่น
- มีหลายขนาดให้เลือก
- วัสดุยืดหยุ่น ทนทาน
- ทำความสะอาดได้ง่าย ใช้ซ้ำได้หลายครั้ง
ข้อดี
- ประหยัด ใช้ซ้ำได้
- พกพาสะดวก รูปทรงสวยทันสมัย
- บางรุ่นมีตัวกรองเสียง ทำให้ยังได้ยินเสียงปลุก
ข้อเสีย
- ใส่ไม่พอดีอาจหลุดง่าย
- ถ้าขนาดไม่พอดีอาจเจ็บหู
- กันเสียงได้น้อยกว่าที่อุดหูโฟมในบางรุ่น
4. ขี้ผึ้งหรือวัสดุธรรมชาติ (Wax or Natural Materials)
วัสดุประเภทนี้เป็นแบบดั้งเดิม ใช้ขี้ผึ้งผสมฝ้ายหรือวัสดุธรรมชาติ เนื้อจะนิ่มมาก ปั้นได้คล้ายซิลิโคนแบบก้อน แต่จะรู้สึกเบากว่า บางคนชอบเพราะรู้สึกว่าอ่อนโยนต่อหูและไม่ระคายเคือง
คุณสมบัติเด่น
- ปั้นได้ง่าย แนบรูหูดี
- เนื้อวัสดุธรรมชาติ อ่อนโยนกับผิว
- บางรุ่นกันน้ำได้ด้วย
ข้อดี
- เหมาะกับคนผิวแพ้ง่าย
- ใช้แล้วถอดง่าย ไม่เจ็บหู
- ไม่ระคายเคืองแม้ใส่นาน
ข้อเสีย
- เสื่อมสภาพเร็ว ต้องเปลี่ยนบ่อย
- กันเสียงได้ปานกลาง ไม่เหมาะกับเสียงดังจัด
- เก็บไม่ดีอาจละลายหรือเปื้อนสิ่งสกปรกง่าย
ปัจจัยอื่น ๆ ที่ควรพิจารณาร่วมกับวัสดุ
นอกจากวัสดุ ต้องดูเรื่องขนาดและรูปทรงให้พอดีด้วย เช่น
- ที่อุดหูแบบโฟมต้องเลือกขนาดเหมาะกับรูหู
- แบบซิลิโคนชนิดขึ้นรูปต้องเลือกขนาด S, M, L ให้พอดี
- แบบปั้นได้ต้องปั้นให้แนบหูจริง ๆ ถ้ามีช่องว่าง เสียงจะลอดเข้าไปได้
นอกจากนี้ควรรักษาความสะอาดให้ดี ถ้าเป็นชนิดใช้แล้วทิ้งควรเปลี่ยนทุกครั้ง ถ้าเป็นชนิดใช้ซ้ำต้องล้างให้สะอาดและเก็บในกล่องปิดฝา
วิธีเลือกวัสดุให้เหมาะสม
- ถ้าเสียงดังมาก เช่น เสียงกรนเสียงดัง เสียงก่อสร้าง เลือกโฟมหรือซิลิโคนแบบขึ้นรูปที่มีตัวกรองเสียง
- ถ้าไม่ชอบรู้สึกแน่นรูหู เลือกซิลิโคนแบบปั้นได้หรือขี้ผึ้ง
- ถ้าต้องใส่หลายชั่วโมง เลือกวัสดุนิ่มพิเศษและระบายอากาศได้ดี
สิ่งที่ควรระวัง
- ใส่ผิดวิธีจะกันเสียงไม่ได้เต็มที่ ถ้าใส่ไม่ถูกต้อง เช่น บีบโฟมไม่แน่นก่อน หรือปั้นซิลิโคนไม่ปิดรูหูให้ดี อาจมีช่องว่าง ทำให้เสียงรบกวนลอดเข้ามาได้ง่าย ควรฝึกใส่ให้ถูกวิธีทุกครั้ง
- ใช้ซ้ำโดยไม่ทำความสะอาดอาจทำให้หูติดเชื้อ ที่อุดหูบางแบบใช้แล้วทิ้ง เช่น โฟม ถ้าใช้ซ้ำหลายครั้ง ฝุ่นหรือเชื้อโรคจะเกาะติดง่าย อาจทำให้หูอักเสบ มีน้ำหนอง หรือหูอื้อได้ ควรเปลี่ยนใหม่เสมอ
- ใส่นานเกินไปอาจทำให้หูอับชื้น เมื่อใส่ที่อุดหูนานหลายชั่วโมง อากาศจะเข้าไปได้น้อย ความชื้นสะสม ทำให้เกิดเชื้อราในหูได้ง่าย โดยเฉพาะตอนนอน ถ้าตื่นแล้วควรถอดออกให้หูได้พัก
- เก็บไม่ดีวัสดุอาจเสื่อมสภาพเร็ว ที่อุดหูที่ใช้ซ้ำ เช่น ซิลิโคนหรือขี้ผึ้ง ถ้าเก็บในที่ร้อนหรือโดนฝุ่น จะทำให้เนื้อวัสดุแข็งหรือเหนียวจนใช้งานไม่ดี ควรเก็บในกล่องที่ปิดฝามิดชิด และเก็บในอุณหภูมิปกติ
- ใช้ที่อุดหูผิดประเภทอาจไม่เหมาะกับเสียงรบกวน บางคนใช้ที่อุดหูแบบค่า SNR ต่ำกับเสียงดังจัด ทำให้หูยังเจอเสียงดังอยู่ หรือบางคนใช้ที่อุดหูแน่นเกินไปในที่เงียบ จะไม่ได้ยินเสียงสำคัญ ควรเลือกวัสดุและค่า SNR ให้ตรงกับเสียงรอบตัว
การเลือกวัสดุที่อุดหูให้เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ เพราะช่วยให้หูปลอดภัย ใส่สบาย และกันเสียงรบกวนได้ดี อย่าลืมใส่ให้ถูกวิธี รักษาความสะอาด และเปลี่ยนใหม่เมื่อเก่า เพื่อให้ใช้งานได้คุ้มค่าและนอนหลับได้เต็มที่แม้มีเสียงรบกวน
