ประเภทวัสดุใช้ผลิตที่อุดหูมีอะไรบ้าง คุณสมบัติที่แตกต่าง และข้อดี-ข้อเสีย ของวัสดุแต่ละชนิดมีอะไรบ้าง

ที่อุดหูเป็นอุปกรณ์เล็ก ๆ ที่ช่วยลดเสียงดังรบกวน เช่น เสียงกรน เสียงรถ หรือเสียงเครื่องจักร เสียงดังมากเกินไปอาจทำให้ปวดหัวหรือหูเสียได้ง่าย การใส่ที่อุดหูที่เหมาะสมช่วยให้หูปลอดภัยและนอนหลับสบายขึ้น ที่อุดหูไม่ได้ต่างกันแค่รูปทรง แต่ยังแตกต่างกันที่วัสดุที่ใช้ผลิตด้วย วัสดุแต่ละชนิดมีคุณสมบัติที่ไม่เหมือนกัน ทำให้เหมาะกับการใช้งานที่แตกต่างกัน

วัสดุที่ใช้ผลิตที่อุดหู

ที่อุดหูมีวัสดุหลัก ๆ อยู่ 4 ประเภทที่ใช้กันมาก ได้แก่

1. โฟม เป็นวัสดุยอดนิยมที่สุด เพราะราคาถูก น้ำหนักเบา และหาซื้อได้ง่าย โฟมส่วนใหญ่จะทำจาก โฟมโพลียูรีเทน (PU Foam) หรือโฟมพอลิเมอร์ชนิดนุ่มพิเศษ เนื้อจะนิ่มและเด้งได้ดี เมื่อบีบให้เล็กแล้วใส่เข้าไปในรูหู โฟมจะค่อย ๆ ขยายตัวให้พอดีกับรูหู
2. ซิลิโคนชนิดปั้นได้ จะหน้าตาคล้ายก้อนดินน้ำมันนิ่ม ๆ หรือแผ่นยางเหนียว เวลาจะใช้ต้องนำมากดหรือปั้นให้แนบกับรูหูด้านนอก ไม่ต้องสอดลึกเข้าไปในหู วัสดุนี้มีความเหนียวนิดหน่อย ทำให้แนบผิวหูได้ดีและไม่หลุดง่าย
3. ซิลิโคนชนิดขึ้นรูปสำเร็จ จะมีรูปทรงสำเร็จจากโรงงาน เช่น รูปกรวยหรือทรงเหมือนจุกหูฟัง หัวอาจมีขอบหลายชั้นเรียงกัน ทำให้ใส่เข้าไปแล้วกันเสียงได้ดี บางรุ่นจะมีขนาดให้เลือก เช่น S, M, L เพื่อให้พอดีกับรูหู
4. ขี้ผึ้งหรือวัสดุธรรมชาติ เป็นแบบดั้งเดิมที่คนยุโรปใช้มานานหลายสิบปี จะมีลักษณะเป็นก้อนนิ่ม ๆ คล้ายดินน้ำมัน แต่ทำจากขี้ผึ้งแท้หรือผสมฝ้าย บางรุ่นใช้วัสดุธรรมชาติ 100% เพื่อให้คนที่มีผิวแพ้ง่ายใช้ได้ ใส่แล้วจะปั้นให้ปิดรูหูด้านนอกเหมือนซิลิโคนปั้นได้

1. โฟม (Foam Earplugs)

ที่อุดหูโฟมเป็นชนิดที่พบเห็นได้มากที่สุด โฟมที่ใช้ส่วนใหญ่ทำจาก โฟมโพลียูรีเทน (Polyurethane Foam) หรือ โฟมพอลิเมอร์ โฟมมีเนื้อเบา นิ่ม และยืดหยุ่นได้ดี เวลาใช้ต้องบีบให้เล็กก่อนแล้วใส่เข้าไปในรูหู โฟมจะค่อย ๆ ขยายตัวตามรูหู ทำให้ปิดทางเสียงรบกวนได้ดี

คุณสมบัติเด่น

• เนื้อเบา ใส่แล้วไม่หนักหู
• ขยายตัวได้ดี ปิดรูหูแน่นพอดี
• ใช้งานง่าย เหมาะกับผู้เริ่มใช้

ข้อดี

• ราคาถูก หาซื้อง่าย
• ป้องกันเสียงได้ดี เหมาะกับเสียงดังมาก
• ใช้แล้วทิ้ง ไม่ต้องดูแลมาก

ข้อเสีย

• ใช้ซ้ำไม่ได้ อาจสะสมเชื้อโรคถ้าใช้ซ้ำ
• ถ้าใส่นานเกินไปอาจอับชื้นในหู
• บางคนอาจรู้สึกเจ็บหูถ้าเลือกขนาดไม่เหมาะสม

2. ซิลิโคนชนิดปั้นได้ (Moldable Silicone)

ซิลิโคนชนิดปั้นได้มีลักษณะเหมือนก้อนยางนิ่ม ๆ เวลาใช้ต้องนำมากดหรือปั้นให้พอดีกับรูหู วัสดุนี้ไม่ต้องสอดลึกเข้าไปในหู แต่จะปั้นให้ครอบรูหูด้านนอกแทน เหมาะกับคนที่ไม่ชอบใส่ที่อุดหูแบบสอดลึก

คุณสมบัติเด่น

• ปั้นได้ตามรูปหูของแต่ละคน
• แนบสนิท ไม่เจ็บรูหู
• กันน้ำได้ดี บางคนใช้ว่ายน้ำด้วย

ข้อดี

• ใส่สบาย ไม่แน่นรูหูเกินไป
• เหมาะกับเด็กหรือคนหูเล็ก
• ใช้ได้หลายครั้งถ้ารักษาความสะอาด

ข้อเสีย

• กันเสียงได้ปานกลาง อาจไม่เหมาะกับเสียงดังมาก
• วัสดุเหนียว อาจมีฝุ่นเกาะง่าย
• ถ้าใช้ซ้ำหลายครั้ง อาจหมดความเหนียวและร่วงง่าย

3. ซิลิโคนชนิดขึ้นรูปสำเร็จ (Pre-Molded Silicone)

ซิลิโคนแบบขึ้นรูปสำเร็จมีรูปทรงตายตัว เช่น รูปทรงกรวยหรือทรงจุกหูฟัง ขนาดมักแบ่งตามรูหู เช่น S, M, L ไม่ต้องปั้นเหมือนแบบก้อน ใช้งานง่าย เพียงแค่จับสอดเข้าไปในรูหู วัสดุซิลิโคนมีความยืดหยุ่น แต่ไม่ขยายตัวเหมือนโฟม

คุณสมบัติเด่น

• มีหลายขนาดให้เลือก
• วัสดุยืดหยุ่น ทนทาน
• ทำความสะอาดได้ง่าย ใช้ซ้ำได้หลายครั้ง

ข้อดี

• ประหยัด ใช้ซ้ำได้
• พกพาสะดวก รูปทรงสวยทันสมัย
• บางรุ่นมีตัวกรองเสียง ทำให้ยังได้ยินเสียงปลุก

ข้อเสีย

• ใส่ไม่พอดีอาจหลุดง่าย
• ถ้าขนาดไม่พอดีอาจเจ็บหู
• กันเสียงได้น้อยกว่าที่อุดหูโฟมในบางรุ่น

4. ขี้ผึ้งหรือวัสดุธรรมชาติ (Wax or Natural Materials)

วัสดุประเภทนี้เป็นแบบดั้งเดิม ใช้ขี้ผึ้งผสมฝ้ายหรือวัสดุธรรมชาติ เนื้อจะนิ่มมาก ปั้นได้คล้ายซิลิโคนแบบก้อน แต่จะรู้สึกเบากว่า บางคนชอบเพราะรู้สึกว่าอ่อนโยนต่อหูและไม่ระคายเคือง

คุณสมบัติเด่น

• ปั้นได้ง่าย แนบรูหูดี
• เนื้อวัสดุธรรมชาติ อ่อนโยนกับผิว
• บางรุ่นกันน้ำได้ด้วย

ข้อดี

• เหมาะกับคนผิวแพ้ง่าย
• ใช้แล้วถอดง่าย ไม่เจ็บหู
• ไม่ระคายเคืองแม้ใส่นาน

ข้อเสีย

• เสื่อมสภาพเร็ว ต้องเปลี่ยนบ่อย
• กันเสียงได้ปานกลาง ไม่เหมาะกับเสียงดังจัด
• เก็บไม่ดีอาจละลายหรือเปื้อนสิ่งสกปรกง่าย

ปัจจัยอื่น ๆ ที่ควรพิจารณาร่วมกับวัสดุ

นอกจากวัสดุ ต้องดูเรื่องขนาดและรูปทรงให้พอดีด้วย เช่น

1. ที่อุดหูแบบโฟมต้องเลือกขนาดเหมาะกับรูหู
2. แบบซิลิโคนชนิดขึ้นรูปต้องเลือกขนาด S, M, L ให้พอดี
3. แบบปั้นได้ต้องปั้นให้แนบหูจริง ๆ ถ้ามีช่องว่าง เสียงจะลอดเข้าไปได้

นอกจากนี้ควรรักษาความสะอาดให้ดี ถ้าเป็นชนิดใช้แล้วทิ้งควรเปลี่ยนทุกครั้ง ถ้าเป็นชนิดใช้ซ้ำต้องล้างให้สะอาดและเก็บในกล่องปิดฝา

วิธีเลือกวัสดุให้เหมาะสม

• ถ้าเสียงดังมาก เช่น เสียงกรนเสียงดัง เสียงก่อสร้าง เลือกโฟมหรือซิลิโคนแบบขึ้นรูปที่มีตัวกรองเสียง
• ถ้าไม่ชอบรู้สึกแน่นรูหู เลือกซิลิโคนแบบปั้นได้หรือขี้ผึ้ง
• ถ้าต้องใส่หลายชั่วโมง เลือกวัสดุนิ่มพิเศษและระบายอากาศได้ดี

สิ่งที่ควรระวัง

1. ใส่ผิดวิธีจะกันเสียงไม่ได้เต็มที่ ถ้าใส่ไม่ถูกต้อง เช่น บีบโฟมไม่แน่นก่อน หรือปั้นซิลิโคนไม่ปิดรูหูให้ดี อาจมีช่องว่าง ทำให้เสียงรบกวนลอดเข้ามาได้ง่าย ควรฝึกใส่ให้ถูกวิธีทุกครั้ง
2. ใช้ซ้ำโดยไม่ทำความสะอาดอาจทำให้หูติดเชื้อ ที่อุดหูบางแบบใช้แล้วทิ้ง เช่น โฟม ถ้าใช้ซ้ำหลายครั้ง ฝุ่นหรือเชื้อโรคจะเกาะติดง่าย อาจทำให้หูอักเสบ มีน้ำหนอง หรือหูอื้อได้ ควรเปลี่ยนใหม่เสมอ
3. ใส่นานเกินไปอาจทำให้หูอับชื้น เมื่อใส่ที่อุดหูนานหลายชั่วโมง อากาศจะเข้าไปได้น้อย ความชื้นสะสม ทำให้เกิดเชื้อราในหูได้ง่าย โดยเฉพาะตอนนอน ถ้าตื่นแล้วควรถอดออกให้หูได้พัก
4. เก็บไม่ดีวัสดุอาจเสื่อมสภาพเร็ว ที่อุดหูที่ใช้ซ้ำ เช่น ซิลิโคนหรือขี้ผึ้ง ถ้าเก็บในที่ร้อนหรือโดนฝุ่น จะทำให้เนื้อวัสดุแข็งหรือเหนียวจนใช้งานไม่ดี ควรเก็บในกล่องที่ปิดฝามิดชิด และเก็บในอุณหภูมิปกติ
5. ใช้ที่อุดหูผิดประเภทอาจไม่เหมาะกับเสียงรบกวน บางคนใช้ที่อุดหูแบบค่า SNR ต่ำกับเสียงดังจัด ทำให้หูยังเจอเสียงดังอยู่ หรือบางคนใช้ที่อุดหูแน่นเกินไปในที่เงียบ จะไม่ได้ยินเสียงสำคัญ ควรเลือกวัสดุและค่า SNR ให้ตรงกับเสียงรอบตัว

การเลือกวัสดุที่อุดหูให้เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ เพราะช่วยให้หูปลอดภัย ใส่สบาย และกันเสียงรบกวนได้ดี อย่าลืมใส่ให้ถูกวิธี รักษาความสะอาด และเปลี่ยนใหม่เมื่อเก่า เพื่อให้ใช้งานได้คุ้มค่าและนอนหลับได้เต็มที่แม้มีเสียงรบกวน